Kanuni'nin Nahcivan Seferi

Osmanlı ordusunun Macaristan’da, Sultan Süleyman Hanın Edirne’de bulunmasından istifade eden Safeviler ve Şah Tahmasb, Doğu Anadolu’ya saldırdı. Van civarında Osmanlı ülkesi ve ahalisine karşı düşmanca davranıp, zulmettiren Şah Tahmasb, adılcevaz, Ahlat kalelerini Hıristiyanların da teşvikleriyle tahrip ettirip Erciş Kalesini de kuşattırmıştı. Osmanlıların içişlerine karışarak, devlet adamlarına türlü iftira kampanyası başlatılınca, Sultan Süleyman Han, İran Seferine karar verdi.

28 Ağustos 1553’te İstanbul’dan hareket eden Padışah, Konya yoluyla Halep’e gitti. 8 Kasımda Halep’e gelen Sultan, 1553-1554 kışını burada geçirdi.
15 Mayıs 1554’te Diyarbekir’de toplanan Harp Divanı’nda Osmanlı devlet adamları ve kumandanları Sultan Süleyman Handan İslama hizmet beklediklerini arz edip, emirlerinde Hind’e ve Sind’e dahi gidebileceklerini ifade ettiler. 20 Mayıs’ta Diyarbekir’den Nahcivan ve Revan üzerine sefer niyetiyle hareket edildi. 5 Temmuzda Şah Tahmasb’a, Kars önlerinde harp daveti çıkarıldı. Ancak Osmanlının yokluğunda Doğu Anadolu’yu kana bulayıp, Müslümanlara her türlü insanlık dışı fiilleri işleyen İran Safevileri, muharebe meydanında görünmeyince, İran’a tabi Şüregil, Şaraphane, Nilfirak alınıp, 18 Temmuzda Revan’a girilip, Arpaçay, Karabağ’dan sonra padışah 30 Temmuz 1554’te Nahcivan’a geldi. Osmanlı ordusuna büyük ganimetler düşen bu seferde, Kerkük de fetholundu. Doğu’da Osmanlı hakimiyeti kesinleşince, 28 Eylül 1554’te Erzurum’dan hareket eden Sultan, 1554-1555 kışını geçirmek için 30 Ekimde Amasya’ya geldi. Şah Tahmasb’ın sulh isteği üzerine 29 Mayıs 1555’te Osmanlı-Safevi Antlaşması imzalandı.

1555 Antlaşmasına göre: Toprak bakımından Ardahan, Göle, Arpaçay ve çevresi Osmanlılara verildi; inanç bakımından Şii İranlıların hazret-i Ebu Bekr, Ömer, Osman, Aişe dahil saha bilere küfür ve iftira etmemeleri ile mukaddes makamlara hürmet göstermeleri için ahit alındı.

Kanuni Sultan Süleyman Hanın doğu seferleri neticesinde, Safevilerin almış oldukları Doğu Anadolu toprakları bugünkü şekliyle Türkiye’ye dahil edildi. Batı İran ve Gürcistan ile Irak fethedildi.