9 Eylül 2007 Pazar

Ermeni tasarısı ilişkileri gerebilir


Değiştir
ABD Kongresi önümüzdeki hafta kritik toplantılara hazırlanıyor. Irak'la ilgili raporun yanında, Türkiye ile ilişkileri gerebilecek sözde Ermeni Soykırımı yasa tasarısı 15 Eylül'de Kongre'nin gündemine gelecek.
Washington'da bu haftadan itibaren ele alınacak konular Ankara yönetimini olduğu kadar Washington yönetimini de zorlayacak. Şu sıralar, ABD'nin Irak'taki Komutanı General David Petraeus ile Bağdat Büyükelçisi Ryan Crocker'in Irak için hazırladığı raporu tartışan Washington, Irak'taki nihai rolüyle ilgili kararı 15 Eylül'de Kongre'de ele aldıktan sonra verecek. Kongre'de alınacak karar, ABD'nin Irak'taki yeni “yol haritasını” belirleyecek. Raporu hazırlayan Petraeus-Crocker ikilisi, Pazartesi ve Salı günleri önce Temsilciler Meclisi'ne sonra da Senato'ya sunumda bulunacaklar. Ancak, Ankara'nın şu sıralar dikkatle izlediği asıl konunun, Irak tartışmaları biraz yatıştıktan sonra gündeme gelmesi bekleniyor; Ermeni Soykırım Tasarısı. Hem Washington'u hem de Ankara'yı zorlayacak konu bu. Kongre, Irak tartışmaları nedeniyle Ermeni tasarısını gündeme almaya pek niyetli gözükmese de, Washington'daki etkili çevreler tasarının, Eylül sonu en geç Ekim başı itibariyle gündeme gelmesine neredeyse kesin gözüyle bakıyorlar. Pekiyi, tasarı Meclis gündemine gelirse nasıl bir sonuç ortaya çıkacak? Bu konuda da neredeyse tereddüt yok gibi. Yani, tasarının reddedilmesi ihtimali oldukça zayıf.
Amerika'daki Yahudi toplumunun çatı kuruluşu olan ADL (Anti-Defamation Leauge/ İftira-İnkarla Mücadele Birliği) Ulusal Direktörü Abraham Foxman'in
22 Ağustos'ta yaptığı ve Ankara'nın büyük tepkisini çeken açıklamanın etkilerinin tartışması, kapalı kapılar arkasında devam ediyor. Başbakan Tayyip Erdoğan ile dönemin Dışişleri Bakanı, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, hem Washington yönetimine hem de İsrail'e yönelik yaptıkları sert açıklamalarda “bedeli ağır olur” uyarılarından hemen sonra ADL'den Ulusal Başkan Glen Lewy ile Ulusal Direktör Abraham Foxman'ın imzasını taşıyan bir nevi yarı düzeltme açıklaması yapıldı. Ancak bu açıklama Ankara'yı tam anlamıyla rahatlatmış değil. Özellikle Washington'da, Türkiye'ye bugüne kadar destek veren Yahudi lobisinin neden bu tür bir açıklama yaptığının cevabı henüz bulunmuş değil. 1915'teki olaylar için “soykırım” diyen ADL'nin birim başkanlarından birisini görevden alan Foxman'ın, bu olaydan hemen iki gün sonra kendisinin, hem de kamuoyuna açık yapmasının altında yatan sebebin ne olduğu tam olarak bilinmiyor. Cevabı aranan sorular, bugüne kadar Türkiye'nin tezlerine destek veren Yahudi lobisinin bu konuda bir “sapma” içinde mi olduğu, yoksa açıklamanın arkasında “başka şeyler mi?” olduğu soruları var.
GERİLİMİN AYAK SESLERİ
Tasarının gündeme alınması durumunda Washington-Ankara hattında zaman zaman yükselen tansiyon bir kez daha kaçınılmaz olarak zirve yapacak. Irak'ta istikrarın bir türlü sağlanamaması, Kuzey Irak üzerinden PKK'nın Türkiye'ye sızarak eylem yapması, öldürülen PKK'lılar üzerinde ABD menşeli silah ve patlayıcıların ele geçirilmesi ve benzeri sebeplerle Ankara-Washington hattında yaşanan gerilimlere bir de Ermeni tasarısının eklenmesi durumunda, iki ülke ilişkilerinin ciddi zaafa uğraması sözkonu olacak. Pentagon ile Dışişleri ve Savunma bakanlıklarından yapılan açıklamalarda sözkonusu silahların PKK'lıların eline nasıl geçtiğinin araştırıldığının belirtilmesinden öteye tatmin edici bir açıklamanın yapılmaması, Ankara'nın Washington'a olan güvenini her geçen gün zayıflatıyor.
BUNDAN SONRA NE YAPACAK
Şimdi Washington'da tartışılan konu, Kongre'de oldukça güçlü olan Yahudi lobisinin bundan sonra nasıl bir tavır izleyeceği. Ermeni tasarısının ele alınması durumunda Yahudi lobisinin nötr bir pozisyon alması bile Ankara açısından bir kazanım sayılabilir. Yahudi lobisine “geçmişte yaşadıklarınızı unutmayın” baskılarıyla empati kurmaya zorlayan Ermeni lobisinin faaliyetleri gözönüne alınacak olursa, Yahudi lobisinin açıktan olmasa da, tasarıya ilgisiz kalmayacağı, destek vere-ceği beklentesi hakim.
Başbakan'dan yakın temas
BM Genel Kurul toplantısı için yakında New York'a gelerek açılışta bir konuşma yapması beklenen Başbakan Erdoğan'ın, New York'taki temasları çerçevesinde Yahudi toplumunun temsilcilerini Kabul ederek, Türkiye'nin Ermeni tasarısı konusundaki hassasiyetini en üst düzeyde altını çizmesi bekleniyor. Başbakan Erdoğan'ın yaklaşık iki yıl önce konuyu tarihçilere bırakalım diyerek Ermenistan'a “ortak komisyon kuralım” önerisinin tekrar gündeme getirilmesi bekleniyor. 21 Eylül'de ABD'ye gelecek olan Başbakan Erdoğan'ın programının düzenlenmesinin çalışmaları sürüyor ama henüz belirlenmiş resmi bir program yok. Erdoğan'ın BM Genel Kurul açılışında bir konuşma yapması, ABD eski Başkanı Bill Clinton, think-thank kuruluşları, Türk toplumu ve Yahudi toplumu temsilcileri ile biraraya gelmesi bekleniyor. Bu arada, geçtiğimiz günlerde Washington'da okuyan oğlu Bilal'den ikinci torun sahibi olan Başbakan Erdoğan'ın, torununu Washington'da mı yoksa New York'ta mı göreceği netlike kazanmış değil.
Tarih Bülteni

0 Yorum yapılmış.

Yorum Gönder

*Yorum yazma konusunda yardım almak için buraya tıklayınız.
*Yorum yaparken herhangi bir kişi veya kuruma hakaret unsurları içeren kelimeler kullanmayınız.

 

Tarih Bilgi Ambarı Copyright 2007-2009