Bugün Karadeniz komşumuz Ukrayna'da erken genel parlamento seçimleri yapılıyor. Mevcut parlamento geçen yılın mart ayında seçilmiş, ancak Devlet Başkanı Yuşenko ve Başbakan Yanukoviç'in arasında ortaya çıkan derin siyasi krizden dolayı bir türlü istenen ve gereken şekilde çalışamamıştı.
Kriz, Yuşenko'nun Başbakan Yanukoviç'in başkanlığındaki koalisyon hükümetini muhalefet saflarından milletvekili transfer etme çabalarını anayasaya aykırı bularak geçen 2 Nisan'da parlamentoyu feshetmesiyle patlak vermişti.
Aylarca süren, üç devlet başkanlığı kararnamesine rağmen bir türlü aşılamayan bu kriz sonunda Yuşenko, Yanukoviç ve Parlamento Başkanı Sosyalist Parti lideri Aleksandr Moroz'un anlaşmaları sonucu seçimlerin 30 Eylül'de yapılması kararlaştırılmıştı.
Krize çözüm getirmesi beklenen bugünkü seçimlere 20 siyasi parti ya da siyasi blok katılıyor. 2006 yılındaki seçimlerde bu sayı 45'ti. Seçimlerde Ukrayna genelinde yüzde 3'lük bir seçim barajı var. Avrupa'nın ve Avrasya'nın en düşük barajlarından sayılan bu baraj sayesinde 1998 seçimlerinde 8, 2002 seçimlerinde 6 ve geçen yılki seçimlerde parlamentoya sadece 5 siyasi parti ya da blok girebilmişti. Son anketlere göre ise bu seçimlerde yüzde 3 barajını 7 parti ya da blokun aşacağı tahmin ediliyor.
Bunlar da şöyle: Geçen seçimde birinci olan Başbakan Yanukoviç'in Bölgeler Partisi; eski başbakanlardan Bayan Yulia Timoşenko'nun Timoşenko Bloku (BYuT), Devlet Başkanı Yuşenko'nun partisi Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku; 2004 yılındaki Turuncu Devrim'de Yuşenko'yu destekleyen, ama 2006 seçimleri sonrasında Yanukoviç ile koalisyona giren Aleksandr Moroz liderliğindeki Sosyalist Parti; Yanukoviç koalisyon hükümetinin üçüncü ortağı Ukrayna Komünist Partisi; eski Parlamento Başkanı Volodimir Lytvyn'in Merkez Bloku ve Bayan Natalya Vitrenko'nun radikal solcu İlerici Sosyalist Partisi.
Diğer yandan, başka tahminler sadece 3 ya da 4, en fazla da 5 parti ya da blokun barajı aşmasının mümkün olduğuna işaret ediyorlar. Bu tahminlerin hangisi doğru çıkacak, bizim buradan bunu bilmemiz tabii ki mümkün değil; ancak şöyle veya böyle 3 parti ya da blokun en çok oyu alacaklarını bugünden kolaylıkla söyleyebiliriz. Bunlar elbette Bölgeler Partisi, Timoşenko Bloku ve Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku.
Yüzde bakımından son anketlere bakıldığında ise Bölgeler Partisi'nin yüzde 26-28 (kimine göre yüzde 30), Timoşenko Bloku'nun 20-26, Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku'nun ise yüzde 15-17 aralığında seyrettiği bildiriliyor. Bu tablodan Timoşenko Bloku'nun Bölgeler Partisi ile olan aralığı hızla kapatmakta olduğu da anlaşılıyor; zira ikisi arasındaki aralık geçen yıl yüzde 10 civarındaydı; şimdi ise bu aralık yüzde 5-7'ye doğru düşüyor.
Eğer bu durum seçim sandıklarına da yansırsa Timoşenko Bloku'nun az bir farkla ikinci parti olarak ipi göğüsleyeceği, üçüncü parti olarak çıkacak olan Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku ile anlaşması halinde karizmatik Bayan Yulia Timoşenko'nun ikinci defa başbakan olacağı da tahmin edilebilir. Nitekim, geçen yıl Timoşenko ile kavga edip yollarını ayıran Devlet Başkanı Yuşenko, bugün Timoşenko'nun başbakanlığını 'Hatalarımızdan geri döndük.' diyerek destekliyor da.
Yuşenko-Timoşenko koalisyonu bugün yeniden güçlü bir ihtimal olarak ufukta görünüyor. Bu ihtimali boşa çıkaracak diğer ihtimal ise Yanukoviç'in Bölgeler Partisi ile solcu partilerin yeni bir koalisyonu. Tabii bu da bu partilerin barajı aşıp aşmayacaklarına bağlı bulunuyor.
Seçimler aylardır derin bir siyasi kriz yaşayan Ukrayna için gerçek bir siyasi şans. Ne var ki, seçimlerin sonucunun bu siyasi krizi tamamen ve kökten çözeceği de söylenemez; zira bunun için anayasa reformu ya da değişikliği gerekiyor.
Kriz, Yuşenko'nun Başbakan Yanukoviç'in başkanlığındaki koalisyon hükümetini muhalefet saflarından milletvekili transfer etme çabalarını anayasaya aykırı bularak geçen 2 Nisan'da parlamentoyu feshetmesiyle patlak vermişti.
Aylarca süren, üç devlet başkanlığı kararnamesine rağmen bir türlü aşılamayan bu kriz sonunda Yuşenko, Yanukoviç ve Parlamento Başkanı Sosyalist Parti lideri Aleksandr Moroz'un anlaşmaları sonucu seçimlerin 30 Eylül'de yapılması kararlaştırılmıştı.
Krize çözüm getirmesi beklenen bugünkü seçimlere 20 siyasi parti ya da siyasi blok katılıyor. 2006 yılındaki seçimlerde bu sayı 45'ti. Seçimlerde Ukrayna genelinde yüzde 3'lük bir seçim barajı var. Avrupa'nın ve Avrasya'nın en düşük barajlarından sayılan bu baraj sayesinde 1998 seçimlerinde 8, 2002 seçimlerinde 6 ve geçen yılki seçimlerde parlamentoya sadece 5 siyasi parti ya da blok girebilmişti. Son anketlere göre ise bu seçimlerde yüzde 3 barajını 7 parti ya da blokun aşacağı tahmin ediliyor.
Bunlar da şöyle: Geçen seçimde birinci olan Başbakan Yanukoviç'in Bölgeler Partisi; eski başbakanlardan Bayan Yulia Timoşenko'nun Timoşenko Bloku (BYuT), Devlet Başkanı Yuşenko'nun partisi Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku; 2004 yılındaki Turuncu Devrim'de Yuşenko'yu destekleyen, ama 2006 seçimleri sonrasında Yanukoviç ile koalisyona giren Aleksandr Moroz liderliğindeki Sosyalist Parti; Yanukoviç koalisyon hükümetinin üçüncü ortağı Ukrayna Komünist Partisi; eski Parlamento Başkanı Volodimir Lytvyn'in Merkez Bloku ve Bayan Natalya Vitrenko'nun radikal solcu İlerici Sosyalist Partisi.
Diğer yandan, başka tahminler sadece 3 ya da 4, en fazla da 5 parti ya da blokun barajı aşmasının mümkün olduğuna işaret ediyorlar. Bu tahminlerin hangisi doğru çıkacak, bizim buradan bunu bilmemiz tabii ki mümkün değil; ancak şöyle veya böyle 3 parti ya da blokun en çok oyu alacaklarını bugünden kolaylıkla söyleyebiliriz. Bunlar elbette Bölgeler Partisi, Timoşenko Bloku ve Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku.
Yüzde bakımından son anketlere bakıldığında ise Bölgeler Partisi'nin yüzde 26-28 (kimine göre yüzde 30), Timoşenko Bloku'nun 20-26, Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku'nun ise yüzde 15-17 aralığında seyrettiği bildiriliyor. Bu tablodan Timoşenko Bloku'nun Bölgeler Partisi ile olan aralığı hızla kapatmakta olduğu da anlaşılıyor; zira ikisi arasındaki aralık geçen yıl yüzde 10 civarındaydı; şimdi ise bu aralık yüzde 5-7'ye doğru düşüyor.
Eğer bu durum seçim sandıklarına da yansırsa Timoşenko Bloku'nun az bir farkla ikinci parti olarak ipi göğüsleyeceği, üçüncü parti olarak çıkacak olan Bizim Ukrayna-Halkın Kendini Savunma Bloku ile anlaşması halinde karizmatik Bayan Yulia Timoşenko'nun ikinci defa başbakan olacağı da tahmin edilebilir. Nitekim, geçen yıl Timoşenko ile kavga edip yollarını ayıran Devlet Başkanı Yuşenko, bugün Timoşenko'nun başbakanlığını 'Hatalarımızdan geri döndük.' diyerek destekliyor da.
Yuşenko-Timoşenko koalisyonu bugün yeniden güçlü bir ihtimal olarak ufukta görünüyor. Bu ihtimali boşa çıkaracak diğer ihtimal ise Yanukoviç'in Bölgeler Partisi ile solcu partilerin yeni bir koalisyonu. Tabii bu da bu partilerin barajı aşıp aşmayacaklarına bağlı bulunuyor.
Seçimler aylardır derin bir siyasi kriz yaşayan Ukrayna için gerçek bir siyasi şans. Ne var ki, seçimlerin sonucunun bu siyasi krizi tamamen ve kökten çözeceği de söylenemez; zira bunun için anayasa reformu ya da değişikliği gerekiyor.
0 Yorum yapılmış.
Yorum Gönder
*Yorum yazma konusunda yardım almak için buraya tıklayınız.
*Yorum yaparken herhangi bir kişi veya kuruma hakaret unsurları içeren kelimeler kullanmayınız.