İran kritik bir enerji zirvesine ev sahipliği yapıyor. Gündemde Hazar'ın paylaşılamayan petrol ve doğalgaz rezervleri var.
Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan Rusya, İran, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan'ın liderleri Tahran'da masaya oturuyor.
Beş ülke, yeraltı zenginliklerinin ne kadarının kime ait olduğu konusunda nihai anlaşmaya varmaya çalışacak.
Hazar Denizi dünyanın en büyük üçüncü petrol ve doğalgaz deposu. Bölgede kanıtlanmış 15-29 milyar varil petrol var. Tahminler, bölgenin toplam potansiyelinin 100-200 milyar varil arasında olduğu yönünde.
Amerikan tahminlerine göre, bölgedeki petrolün toplam değeri 12 trilyon dolar. Hazar havzasının kanıtlanmış 56 trilyon metreküp doğalgaz rezervi var. Potansiyelin ise 100 trilyon metreküp civarında olduğu tahmin ediliyor. Rusya, Azerbaycan, İran, Kazakistan ve Türkmenistan Hazar Denizi'nin nihai statüsü üzerinde hala anlaşamadı.
Kritik soru: "Petrol ve doğalgazın ne kadarı kime ait?"
Anlaşmazlık SSCB'nin 1991'de dağılmasıyla başladı. O zamana kadar İran ve SSCB, eşit haklara sahipti. Ama üç yeni ülke doğunca, ortalık karıştı. İran eşit paylaşımda ısrarlı.
Rusya, Azerbaycan ve Kazakistan ise petrol ve doğalgazın paylaşımı konusunda "kıyı uzunluğu"nun temel alınmasını istiyor. Bu durumda İran'ın payı azalacak. İran ve Azerbaycan, kıta sahanlığı konusunda da anlaşamıyor.
Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan geçmiş yıllarda ikili anlaşmalar imzalayarak Hazar Denizi'nin yüzde 64'ünü aralarında paylaştı. İran ise bu anlaşmayı tanımıyor.
Beş ülke son olarak 2002'de bir araya gelmiş ama anlaşmazlıkları giderememişti. ABD ve Avrupa Hazar'ın statüsünün belirlenememesinden rahatsız.
Avrupa, Hazar'ın altından geçecek boru hatlarıyla petrol ve doğalgazı Rusya'yı by-pass ederek Azerbaycan üzerinden almak istiyor. Moskova buna karşı çıkıyor.
Rusya Hazar'ın statüsü konusunda anlaşma sağlanamaması durumunda Azerbaycan'ın ABD'nin daha fazla etkisine girmesinden de endişe ediyor.
Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan Rusya, İran, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan'ın liderleri Tahran'da masaya oturuyor.
Beş ülke, yeraltı zenginliklerinin ne kadarının kime ait olduğu konusunda nihai anlaşmaya varmaya çalışacak.
Hazar Denizi dünyanın en büyük üçüncü petrol ve doğalgaz deposu. Bölgede kanıtlanmış 15-29 milyar varil petrol var. Tahminler, bölgenin toplam potansiyelinin 100-200 milyar varil arasında olduğu yönünde.
Amerikan tahminlerine göre, bölgedeki petrolün toplam değeri 12 trilyon dolar. Hazar havzasının kanıtlanmış 56 trilyon metreküp doğalgaz rezervi var. Potansiyelin ise 100 trilyon metreküp civarında olduğu tahmin ediliyor. Rusya, Azerbaycan, İran, Kazakistan ve Türkmenistan Hazar Denizi'nin nihai statüsü üzerinde hala anlaşamadı.
Kritik soru: "Petrol ve doğalgazın ne kadarı kime ait?"
Anlaşmazlık SSCB'nin 1991'de dağılmasıyla başladı. O zamana kadar İran ve SSCB, eşit haklara sahipti. Ama üç yeni ülke doğunca, ortalık karıştı. İran eşit paylaşımda ısrarlı.
Rusya, Azerbaycan ve Kazakistan ise petrol ve doğalgazın paylaşımı konusunda "kıyı uzunluğu"nun temel alınmasını istiyor. Bu durumda İran'ın payı azalacak. İran ve Azerbaycan, kıta sahanlığı konusunda da anlaşamıyor.
Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan geçmiş yıllarda ikili anlaşmalar imzalayarak Hazar Denizi'nin yüzde 64'ünü aralarında paylaştı. İran ise bu anlaşmayı tanımıyor.
Beş ülke son olarak 2002'de bir araya gelmiş ama anlaşmazlıkları giderememişti. ABD ve Avrupa Hazar'ın statüsünün belirlenememesinden rahatsız.
Avrupa, Hazar'ın altından geçecek boru hatlarıyla petrol ve doğalgazı Rusya'yı by-pass ederek Azerbaycan üzerinden almak istiyor. Moskova buna karşı çıkıyor.
Rusya Hazar'ın statüsü konusunda anlaşma sağlanamaması durumunda Azerbaycan'ın ABD'nin daha fazla etkisine girmesinden de endişe ediyor.
0 Yorum yapılmış.
Yorum Gönder
*Yorum yazma konusunda yardım almak için buraya tıklayınız.
*Yorum yaparken herhangi bir kişi veya kuruma hakaret unsurları içeren kelimeler kullanmayınız.